Mahalle pazarında kredi kartı oyunu
POS cihazı kullanılan ödemelerde bankaların aldığı komisyonu müşterilere yansıtan esnaf, bu komisyonda da fahiş fiyatlara çıkmaya başladı. Hürriyet gazetesi yazarı Sefer Levent, konuyu bugünkü köşesinde ele alarak, “Fahiş POS komisyonu alanlara dur deyin” ifadelerini kullandı.
Sefer Levent’in yazısı şöyle:
“Kayıt dışı satış yapıp para tahsil etmenin bir numaralı yolu, banka hesabına havale ya da EFT olmuştu. Pazarcı esnafından tutun doktor, nalbur, lokanta, züccaciye, konfeksiyon vs iş yerleri görünür yerlere IBAN numaralarını koymuştu. ‘POS’la çalışmıyoruz’ ve ‘POS cihazım arızalı’ en çok kullanılan bahanelerdi.
Kredi kartını uzatan tüketiciye IBAN numarası işaret ediliyor ya da nakit ile ödemesi isteniyordu. Bu yolla işletme, KDV, gelir vergisi başta olmak üzere tüm mali yükümlüklerden sıyrılıyordu. Kısacası kayıt dışı satış yapıyordu. Pek çok esnaf, işyerine IBAN’ların olduğu karekodlu tabela bile koymaya başladı. Özetle, bu yöntem o kadar yaygınlaşmıştı ki bir gün kamuoyunun gündemine giren bir haber, bu yöntemi kadük hale getirdi. Maliye’nin IBAN hesaplarını incelemeye aldığı, cezaların kapıda olduğu açıklandı. Ödemeyi banka hesabından alıp fiş vermeyen işletmelere her bir fiş için 3 bin 400 TL, fatura vermeyen işletmelere ise belgede yer alması gereken tutarın yüzde 10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesileceği belli oldu. Ayrıca, bu işletmeler devleti vergi kaybına uğrattıkları için vergi incelemesi yapılacaktı. Sadece işletme sahiplerinin değil, yakınlarının ve çalışanlarının hesapları ile kiralama yoluyla kullanılan hesaplar da denetleniyordu. Banka hesap hareketleri, tapu ve araç sicilleri gibi verilerden yola çıkılıyordu. Pazar esnafı, nalbur, manav, restoran vs işletmeler IBAN afişlerini apar topar topladı.
Peki kayıt dışı kalmayı alışkanlık haline getiren, vergiyi ödemeyip bu bedelleri cebine atan kötü niyetli işletmeler şimdi ne yapıyor dersiniz? Öncelikle vatandaştan nakit ödeme talep ediyorlar. Nakit ödeme şansı olmayıp kredi kartı ile ödeme yapmak isteyen vatandaştan genelde yüzde 10’ları bulan oranda komisyon talep ediyorlar. Yani bankaların POS komisyonlarının iki katından daha fazla bir bedeli! Hatta bana gelen bazı şikâyetlerde, yüzde 20’nin üzerinde bile komisyon talep edenler olduğu yönünde.
POS KOMİSYONU YÜZDE 3.5
Burada bir parantez açıp, POS sisteminin nasıl çalıştığından kısaca bahsetmemde fayda var. Herhangi bir banka ile anlaşma yapan işletme söz konusu bankanın POS cihazını kullanmaya başlıyor. Bu anlaşmada işletme ile banka, şartları belirliyor. İşletme kredi kartı tahsilatının hemen ertesi gün hesabına geçmesini istiyorsa, banka yüzde 3.5’lik bir kesinti yapıyor. Daha sonraki günlerde hesaba geçerse, komisyon oranı düşüyor. 40 gün sonra ise sıfırlanıyor. Yani işletme hesabına 40 gün sonra geçmesi kabul edilirse işletme komisyon ödemiyor.
Banka anlaşmalarına göre, kredi kartı taksiti devreye girerse bu komisyon oranlarında artış oluyor. 2 taksit ve ertesi gün hesaba geçecek toplam bedel için yüzde 5.5, 3 taksit ve ertesi gün hesaba geçiş için yüzde 7.45 komisyon gibi… Bu oranlar ve diğer teknik detaylar banka ile işletme arasında ciro vs veriler ışığında özel olarak belirleniyor. Bu yazıda bir bankanın verilerinden derlediğim tabloyu konunun daha net anlaşılması için paylaşıyorum. Oranlar bankanın belirlediği azami oranlar. Neresinden bakarsanız bakın işletmelerin kredi kartı ile ödeme yapmak isteyen vatandaştan yüzde 10’lar düzeyinde komisyon istemesinin geçerli bir nedeni yok. Talep edilen komisyon resmen fahiş…
İKİ AMAÇLARI VAR
Kötü niyetli bu işletmelerin iki temel amacı var: Birincisi sizi nakit ödemeye zorlamak ve bu yolla kayıt dışı satış yapıp vergi kaçırmak. İkincisi fahiş komisyon oranı talep edip bankaya vereceği komisyonun yanı sıra ödeyeceği verginin önemli bir bölümünü sizin sırtınıza yıkmak.
NE YAPMAMIZ GEREKİYOR?
Bence alışveriş öncesi ya da alacağınız hizmet öncesi işletmelerden mutlaka kredi kartı ödeme bilgilerini alın. Sizden fahiş kredi kartı komisyonu talep eden işletmelerden alışveriş yapmayın, hizmet almayın. Hem alışverişlerinizin kayıt içinde kalmasını sağlayın hem de bu işletmelerin ödemesi gereken vergileri sizin sırtınıza yıkmasına engel olun.”
